Wat beweegt een Pelgrim?

Een pelgrimstocht is een eeuwenoud ritueel dat in verschillende culturen en religies wordt beoefend. Pelgrims lopen vaak lange tochten om verschillende redenen. Voor mijzelf was het al heel lang een droom om specifiek de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela te lopen. Wat beweegt een pelgrim? Ga mee, dan vertel ik het je.

Een Pelgrimstocht

Het ritueel van de pelgrimstocht was van origine religieus van aard. Een ander woord voor pelgrimstocht is bedevaart en daaruit blijkt meteen de link naar religie.

Wikipedia beschrijft een pelgrimstocht (of bedevaart) als een reis naar een bedevaartsoord dat een bijzondere betekenis heeft binnen een religie. Het kan zijn dat de plaats verbonden is met de stichter of een heilige van een religie, of op een andere manier een belangrijke plaats inneemt in de geschiedenis van een religie.

Mijn eigen favoriete pelgrimage, is de tocht naar Santiago de Compostela. Het is een tocht die in het teken staat van Sint Jakob, de patroonheilige van Spanje. Het is een heel oude tocht die vele christenen al voorgingen. Eerder schreef ik al een korte introductie van deze beroemde pelgrimstocht.

Je eindigt die tocht met een mis in de schitterende Kathedraal van Santiago, maar de hele tocht is als een gebed en beoogt je meer in contact te brengen met je God en je religieuze beoefening.

Zo’n tocht kan zelfs een religieuze opdracht zijn, zoals bijvoorbeeld in islam, waar elke moslim wordt geacht om tenminste een keer in zijn of haar leven een pelgrimstocht naar Mekka te maken. Daar in Mekka ontmoeten vele pelgrims elkaar, wat een verbindende ervaring kan zijn. Alleen al de saamhorigheid van die ontmoeting en de reis doet al veel.

Natuurlijk is het ritueel niet alleen aantrekkelijk voor religieuze beoefening, het kan ook een wandelmeditatie zijn die je terug brengt bij je eigen basis en naar meer bewustzijn. Velen beoefenen het ook op die manier.

Bedevaart naar Santiago

De eerste pelgrims, oftewel bedevaartgangers, werden al genoemd rond de 10de eeuw en waarschijnlijk is het ritueel ouder dan dat. Tot op de dag van vandaag neemt het aantal pelgrims toe, wat zegt dat het voor velen de moeite waard is en dat het de pelgrim iets geeft dat misschien een goed tegenwicht is tegen de toenemende drukte in ons leven.

De roep van de camino leid je terug naar jezelf.

Tineke van Urk

Pelgrim sinds 2023

Ook het Sint-Jacobspad lokt steeds meer mensen, in het Spaans heet dit pad de Camino de Santiago. “Camino” is het Spaanse woord voor “weg” of “pad” Als bekendste christelijke pelgrimsroute wordt deze route daarom ook wel simpelweg de camino genoemd.

Deze route is in de middeleeuwen populair geworden en leidt naar het het graf van apostel Sint Jacob, een populaire bedevaartplaats. Het graf bevindt zich naar zeggen in de kathedraal van Santiago de Compostela. In 2023 bereikten 446.035 (geregistreerde) mensen de imposante kathedraal.

Wanneer pelgrims elkaar ontmoeten, roept en wenst men elkaar Buen camino!, wat vrij vertaald betekent: Heb een goede weg.

Wil je meer lezen over mijn eigen pelgrimstocht? Ik schreef dan mijn verslag “Pelgrimstocht naar Santiago de Compostela“. Het was een rijke ervaring voor me en ik kwam mezelf er flink in tegen.

Wat beweegt een pelgrim?

Hierboven heb ik al een paar beweegreden genoemd, maar pelgrims lopen hun pelgrimstocht om verschillende redenen:

1. Spirituele groei:
   Een pelgrimstocht biedt de mogelijkheid om spiritueel te groeien. Het kan je tijd geven tot reflectie, gebed en meditatie, waarbij je een diepere verbinding met jezelf, anderen en het Goddelijke vindt.
2. Persoonlijke transformatie:
   Een pelgrimstocht kan een reis zijn van persoonlijke transformatie. Door uit de dagelijkse routine te stappen en fysiek en mentaal uitgedaagd te worden, kan je mensen jezelf opnieuw ontdekken en groeien als individu.
3. Verbondenheid met de natuur:
   Veel pelgrimstochten vinden plaats in prachtige natuurlijke omgevingen. Het lopen door deze landschappen kan een gevoel van verbondenheid met de natuur in je oproepen en je inspireren naar een dieper respect voor het milieu en onze natuurlijke leefomgeving.
4. Culturele ervaring:
   Pelgrimstochten brengen je naar andere culturen en je komt er in contact met andere pelgrims uit vele culturen, tradities en achtergronden. Dat kan leiden tot een verrijking van je begrip van de wereld en een grotere tolerantie en openheid. Het vergroot je wereldbeeld en verdiept je als mens.
5. Fysieke uitdaging:
   Het lopen van een lange afstand kan een fysieke uitdaging zijn, maar het kan ook een gevoel van voldoening en trots geven. Het overwinnen van obstakels op je pad kan helpen je zelfvertrouwen te vergroten en je een gevoel van prestatie geven.
6. Terug naar eenvoud:
   De aard van een pelgrimstocht is eenvoud. Je loopt in een eigen tempo en op jezelf een route terwijl je steeds verder tot jezelf komt en je spirituele beoefening. De grootsheid van je tocht en de omgeving helpt daarbij, maar de tocht zelf is eigenlijk heel sober.
   
   Je hebt weinig materiaal bij je (want je moet alles dragen) en slaapt en eet op eenvoudige plekken, traditioneel in kloosters of langs de weg.
   
   De tocht leert je door de ervaring hoe weinig je eigenlijk nodig hebt en hoeveel van je bestaan gevuld wordt met afleiding en onnodige dingen. Gaandeweg kom je alleen al daardoor terug bij wat echt belangrijk voor je is en dat kan een openbaring zijn.

Het leven van een Pelgrim

Hoe is het om een pelgrimstocht te lopen? Waar bestaat de ervaring van een pelgrim op bedevaart praktisch uit?

Het leven als pelgrim kan natuurlijk variëren, afhankelijk van de specifieke route, culturele tradities en individuele voorkeuren, maar over het algemeen zijn er enkele gemeenschappelijke aspecten die je zou kunnen verwachten:

1. Wandelen:
   Het grootste deel van een pelgrimstocht bestaat uit wandelen. Pelgrims leggen vaak lange afstanden te voet af, soms dagen, of zelfs weken achtereen.
2. Overnachten:
   Pelgrims overnachten meestal in accommodaties langs de route, zoals herbergen, kloosters, of hostels. Deze plaatsen variëren van eenvoudige slaapzalen, tot meer comfortabele kamers, afhankelijk van de beschikbaarheid, budget en je voorkeur als pelgrim.
3. Maaltijden:
   Natuurlijk wil je ook als pelgrim wat eten. Je kan daarvoor gebruik maken van maaltijden die verstrekt worden door de accommodaties, lokale restaurants of voedsel kopen in winkels op je pad.
   
   Het is niet de aard van een pelgrimstocht om luxe te vinden of zoeken en dus zal de maaltijd doorgaans eenvoudig en redelijk sober zijn, zodat je geconcentreerd blijft op het doel van je pelgrimage.
4. Reflectie en spiritualiteit:
   Pelgrimstochten hebben vaak een spiritueel of religieus doel. Pelgrims kunnen tijd besteden aan reflectie, meditatie, gebed of het bijwonen van religieuze diensten langs de route. Het langdurig op jezelf wandelen doet daarin ook al veel, want alleen zijn met je gedachten brengt ook al veel. Vaak nemen we die tijd niet en overvoeren onszelf met een overdaad aan stimulans en prikkels.
5. Ontmoetingen:
   Een van de mooie aspecten van pelgrimstochten is de kans om andere pelgrims en lokale bewoners te ontmoeten. Deze ontmoetingen kunnen leiden tot waardevolle gesprekken, saamhorigheid, delen van ervaringen en het opdoen van nieuwe inzichten.
6. Rust:
   Het is belangrijk om rust te nemen tijdens een pelgrimstocht. Vertragen is een belangrijk element op zo’n tocht en je merkt gaandeweg dat je meer in balans komt en veel van de innerlijke drukte wegvalt. Het gaat niet om snelheid of zelfs het behalen van je bestemming, maar om de tocht zelf en wat dat voor (of met) je kan doen.
   
   Regelmatig pauzeren om te rusten, te ontspannen en je lichaam te laten herstellen van de fysieke inspanning is essentieel om de lange tocht vol te houden.
7. Praktische overwegingen:
   Pelgrims moeten ook praktische zaken regelen, zoals het dragen van een rugzak met de benodigde spullen, zorgen voor voldoende water, bescherming tegen de weersinvloeden en het volgen van de routeaanduidingen om niet te verdwalen.

Dit zijn slechts enkele van de basisaspecten van een pelgrimstocht. Elke pelgrimstocht is uniek, zo ook elke pelgrim en kan daarom worden aangepast aan de behoeften en interesses van de individuele pelgrim.

De inwendige pelgrim

Wat een pelgrim eet kan variëren afhankelijk van verschillende factoren zoals de beschikbaarheid van voedsel langs de route, persoonlijke voorkeuren, dieetbeperkingen en culturele invloeden. Over het algemeen kan de basisvoeding van een pelgrim bestaan uit:

1. Koolhydraten:
   Koolhydraten zijn belangrijk voor energie, vooral tijdens lange wandelingen. Pelgrims kunnen koolhydraatrijke voedingsmiddelen consumeren zoals brood, pasta, rijst, granen en aardappelen.
2. Eiwitten:
   Eiwitten helpen bij het herstellen van spieren na inspanning. Pelgrims kunnen eiwitbronnen zoals vlees, vis, eieren, zuivelproducten, peulvruchten en noten eten.
3. Groenten en fruit:
   Groenten en fruit zijn belangrijk voor het leveren van essentiële voedingsstoffen en het handhaven van de algehele gezondheid. Pelgrims kunnen verse groenten en fruit eten wanneer beschikbaar, of ze kunnen kiezen voor gedroogde of ingeblikte opties als vers voedsel niet altijd beschikbaar is.
4. Snacks:
   Tijdens lange wandelingen kan het handig zijn om kleine snacks bij de hand te hebben om de energie op peil te houden. Dit kunnen dingen zijn zoals noten, gedroogd fruit, energierepen, crackers of kaas.
5. Vocht:
   Voldoende hydratatie is essentieel tijdens een pelgrimstocht, vooral bij warm weer of tijdens intensieve fysieke activiteit. Pelgrims moeten voldoende water drinken. Ze kunnen ook kiezen voor sportdranken of kokoswater om elektrolyten (verzamelnaam voor zouten) aan te vullen.
6. Speciale dieetbehoeften:
   Sommige pelgrims hebben specifieke voedselvoorkeuren en/ of dieetbehoeften vanwege allergieën, intolerantie, of religieuze voorschriften. In deze gevallen moeten pelgrims zorgvuldig plannen en mogelijk hun eigen voedsel meenemen. Een optie is ook van te voren gaan onderzoeken of het in de plaatselijke supermarkten op de route aangeboden wordt.

Flexibiliteit en aanpassingsvermogen

Flexibel zijn en aanpassingsvermogen is erg belangrijk tijdens een pelgrimstocht, omdat voedselkeuzes en overnachtingsmogelijkheden kunnen variëren afhankelijk van de beschikbaarheid onderweg. Natuurlijk kunnen weersomstandigheden ook grillig zijn, en als je als pelgrim accepteert zoals het is, dan vind je je rust daarin.

Kortom, de pelgrimstocht biedt een kans voor mensen om uit hun comfortzone te stappen, zichzelf opnieuw te ontdekken. Je merkt dat je zal groeien op verschillende niveaus: spiritueel, mentaal, emotioneel en fysiek. Het is geven, nemen, ontvangen en vooral dankbaar zijn voor alles wat er op je pad komt.

Een pelgrimstocht kan een diepgaande en transformerende ervaring zijn die lang na de tocht voortduurt. Zo ging het zeker voor mij, toen ik de reis voor het eerst maakte. Alleen al de aankomst in Santiago is erg indrukwekkend en daar hoort zeker bij dat je de voetreis hebt gemaakt.

De Camino roept en ik moet gaan

Op de camino kom je momenten tegen van vrijheid, reflectie, verbazing, ‘toevalligheden’, blijdschap, broederschap, enzovoorts. Alles wat je nodig hebt, zit in je rugzak. Je leert genoegen te nemen met minder, gaat terug naar de basis en komt thuis in jezelf.

De kans dat de Camino je na je terugkomst weer gaat roepen is erg groot. En ja, als de Camino roept, dan luisteren we en gaan we op weg. Als je wilt en je hoort deze roep, dan kan je ook met ons mee.

Eigenlijk zet je als pelgrim de Camino steeds voort…. het begint al bij de gedachte dat je deze tocht wil lopen en dan komt het plannen en alle voorbereidingen… en het gaat door als je eenmaal weer thuis bent. Bij jezelf zijn is ook erg fijn en een pelgrimstocht helpt je daarin.

In mei 2024 liepen Hans en ik met een groep van vijf andere pelgrims de laatste etappe lopen van de Franse pelgrimsroute. Het was een eerste keer dat ik de tocht met een groep liep en voor Hans was het de allereerste ervaring met deze route. Het is ons zo goed bevallen dat we het zeker herhalen.

Als je bent ingeschreven voor onze nieuwsbrief, dan houden we je natuurlijk actief op de hoogte van dit soort avonturen en nieuwtjes in onze agenda.

Als je mee wilt en er is er nog geen ingepland, dan is het altijd goed om je interesse door te geven. Bij voldoende interesse plannen we gewoon de volgende keer alvast weer in.