Mijn praktijk en huis is inmiddels lekker winters met kerstspullen versiert en buiten is het heerlijk koud guur weer. Ik ben er dus helemaal klaar voor: Kerstmis! Kerst is voor mij meer een gemoedstoestand dan een periode en voor Hans is het hele jaar Kerst. Het is een drukke tijd, maar het kan zeker ook heel fijn zijn als je in de “kerststemming” weet te komen.

Rond kerst bezinnen we ons op waar we staan en hoe we willen leven, misschien ook een erfenis van onze Christelijke traditie waarin waarden als mededogen, saamhorigheid en dienstbaarheid aan elkaar worden doorgegeven van generatie op generatie. De Christelijke achtergrond van kerst mag voor velen misschien een beetje vergeten zijn, maar ook in de kerstman-variant klinken de waarden nog door.

Dichterbij dan je denkt

Rond kerst doen we dus net iets meer ons best voor elkaar en spreken iets meer onze waardering voor elkaar uit. We denken ook aan degenen die het misschien minder hebben dan wijzelf, en spannen ons in om ook hun kerst wat beter te maken. We hoeven daarvoor niet zo heel ver te gaan ook, want ook in onze plaats, misschien zelfs in de straat waar je woont, is armoede te vinden.

Je kunt daarbij denken aan armoede in welvaart, zoals de zorgen van mensen met weinig inkomen of schulden om terugkerende rekeningen te betalen, maar ook sociale armoede in de vorm van eenzaamheid. Voor dat laatste kan je aan de ouderen en zieken denken, die vaak redelijk geïsoleerd leven en niet perse zo gemakkelijk naar buiten gaan, maar ook aan veel jongere mensen die gewoonweg geen sociaal netwerk in hun directe omgeving hebben en dat proberen te compenseren door online contacten te hebben.

Nu ons leven zich meer binnen afspeelt, en de tijdbesteding en sociale contacten voor velen vooral digitaal zijn,is elkaar ontmoeten niet meer een vanzelfsprekendheid en daarom is het logisch dat we juist rond de kerst en jaarwisseling op zoek gaan naar “plekken in de herberg”. In het verre kan je dan denken aan wintersport, maar je kan ook denken aan de vele centra en aanbieders die in deze periode een feest of meerdaags evenement aanbieden.

Kerst gaat dus vooral over het creëren van sociale welvaart en vrede, misschien wel de belangrijkste waarden voor elk mens. Eenzaamheid voelt in zo’n tijd zoveel dieper en zwaarder dan in andere tijden en we zijn moe van de herrie en onveiligheid van conflicten. Geef daarom gezelschap aan de eenzamen, voedsel aan de hongerigen, geld aan de schuldenaren en vrede in conflicten, zodat we het allemaal beter kunnen hebben. Laat kerst gaan over “ons”, die ik heeft genoeg aandacht gehad.

Je hoeft ook niet groot te denken, want als we allemaal iets doen is het niet meer zo groot. Misschien kan je wat tijd beschikbaar stellen om te helpen in een buurthuis of seniorenplek, wat blijdschap, aandacht en goede gaven brengen naar daklozen, of wat tijd en aandacht geven aan iemand waarvan je weet dat die alleen is in deze periode.

Het is triest als iemand dagen of weken overleden in een flat ligt en niet eens gemist is en je zou je rot kunnen voelen als die ander je buurman blijkt te zijn. Maar het hoeft niet zover te komen. Je kan zelfs iets organiseren met je buurt of gewoon eens aanbellen en gedag zeggen. Dan krijg je vast een glimlach een kop thee aangeboden.

Eigenlijk vraagt het slechts een klein beetje aandacht en goede wil (ook zo’n typische kerst-uitspraak “goede wil”) om eens een praatje te maken, op te bellen, of aan te bieden om een pannetje soep of oliebollen te komen brengen. Als je wilt bijdragen vind je vast een weg naar iets dat bij je past en als je geeft krijg je altijd veel terug, ook al weet je nog niet wat het is. Van jou is het zoveel fijner dan van een “anonieme instantie”.

Jong of oud, arm of rijk, je kan altijd waarde geven en daardoor je eigen welvaart ervaren. Als je zoekt naar voorbeelden, zal je jonge kinderen en jongeren vinden die al heel wat bijdragen en ondernemen, van houten huisjes timmeren voor daklozen, het werken in gaarkeukens, tot aan het bezoeken en helpen van bejaarden of zieken. Ook dieren krijgen hulp van jongeren die graag willen dat verstoten dieren en zwervers goed worden opgevangen.

Motief?

Hun motief? Ze werden geraakt door een bericht over mensen die het moeilijk hadden en wilden iets bijdragen om de wereld voor mens en dier veiliger en fijner te maken. Soms vroegen ze steun van hun ouders of zochten zelfs crowd funding en sponsoren om iets dat ze bedacht hadden meer te kunnen doen, maar anders gaven ze gewoon hun tijd, arbeid en aandacht waar het kon. Er is veel mogelijk als je het wil ontdekken.

Hoe zou onze wereld zijn als we zo met elkaar omgingen en vrijwillig en ruimhartig onze rijkdom en onszelf zouden delen? Volgens mij zou dat heel fijn zijn. Als we elkaars bestaan fijner en vooral veiliger maken, zou degene aan wie we geven dan misschien ook gaan doorgeven? Het zou zomaar kunnen. Als wij demonstreren dat iedereen waarde heeft en kan delen, wat is er dan allemaal nog meer mogelijk?

Geven hoeft niet onbaatzuchtig te zijn. We geven omdat we het fijn vinden om te delen, of omdat we blijdschap en dankbaarheid fijn vinden, en soms zelfs omdat we het kunnen aftrekken van de belasting. Waarom we geven is eigenlijk veel minder interessant dan dat we geven en dat het geven vooral ook gebeurt naar degenen die het nodig hebben om te ontvangen.

Geef dus wat je denkt dat de ander mist en vraag om waar je zelf nog iets mist. Als je boosheid ontvangt, dan kan je geduld en interesse teruggeven en als je zelf ongeduldig of boos voelt, dan kan je hulp vragen van iemand die meer geduld, of begrip, of rust heeft. Er zijn veel rustige wijzen die je zou kunnen vragen en anders ken ik er wel een.

Kerst vraagt

Kerst vraagt aan jou je aandacht en betrokkenheid en de wil om actie te nemen voor anderen. Hoe zou het zijn als je die vraag beantwoordt?

Ik vind zelf de kerstperiode erg gezellig, met al die mooie sprankelende lichtjes in de duisternis. Het geeft een wat sprookjesachtig effect en, geloof me of niet, op dit moment gaat het hier zelfs sneeuwen en denk ik even terug aan een witte kerst. Het lijkt alsof dat bij kerst hoort, een ‘witte kerst’ en een open haard natuurlijk, of in mijn geval een gesloten houthaard.

Natuurlijk denk ik ook aan mijn ouders, broers en kinderen en hoe fijn het is als we gezellig bij elkaar zijn en alles klopt. Ze horen bij mij en ik bij hen en of ze er nu zijn of niet, wil ik graag dat het goed met ze gaat en dat het goed is tussen ons. Ze zijn me dierbaar.

Buiten is het ook mooi. De winkels en winkelstraten zijn al mooi versierd en ik merk dat de mensen blijer kijken? Bijna elk huis toont wel een verlichte kerstster en als je stiekem even naar binnen kijkt, dan zie je meestal nog meer gezellige kerstversieringen, zoals een kleurrijke kerstboom.

Rond kerstmis laten we onszelf graag van onze beste kant zien. We kopen presentjes voor elkaar en halen onze geliefden en vrienden dichtbij. Aandacht kost dan wat minder moeite, we denken iets minder alleen aan onszelf en schuiven onze zorgen (als die er zijn) even opzij om echt van het moment te genieten.

We denken terug aan mensen die er niet meer zijn en die we missen. We nodigen een eenzame buurvrouw uit, of brengen die alleenstaande buurman een pan met eten. We geven wat vaker geld aan een dakloze die bij de ingang van een winkel op zijn muziekinstrument speelt of anderszins collecteert. We doen gewoon iets meer ons best, want rond kerst hoort iedereen erbij. Ik geef ook regelmatig, bijvoorbeeld aan mensen die op mijn reservelijst staan, zodat ze ook aan evenementen mee kunnen doen voor weinig.

Ik heb lang niet zo van de kerstperiode genoten als nu. Het maakt een groot verschil hoe anders mijn leven er nu uitziet, dan eerder. Voor mij valt nu alles op zijn plaats. Inmiddels is mijn huis en werkruimte dus uitbundiger versierd dan anders en zelfs de kerstmuziek die Hans zo graag hoort, omarm ik nu. Ik betrap me er zelfs op dat ik al een tijdje kerstfilms van Hallmark bekijk. Lekker sentimenteel en warm. Genieten!

Misschien wil jij ook wat doen en je mag dan natuurlijk mijn praktijk steunen, vragen, of je vrijwilligershulp aanbieden, maar ik wil je ook nog wat tips geven om je kerstsfeer te versterken.

Ik zou het ook fijn vinden als je hieronder in je reactie vertelt hoe jij een fijne kerstperiode creëert voor jezelf en anderen en wat jij ontvangt, geeft en doorgeeft terwijl je dat doet. Hoe maak jij onze wereld wat beter, op je unieke eigen manier? Het zal me vast verwarmen als ik lees hoe je het doet en ik weet zeker dat het ook jou zal verwarmen om het te delen. Verhalen vertellen is een goede manier van herinneren.

Gulle tips voor rijkdom en een warm kerstgevoel

1. Nodig wat mensen uit die je graag bij je hebt om met jou te vieren en voor te bereiden.
2. Ga naar een plek waar je jezelf kunt zijn en waar je niet alleen hoeft te zijn, of als je altijd in drukte leeft, doe het eens anders en pak een mooi boek en een warme cacao en een warme deken en kruip lekker in je verhaal.
3. Ga (samen) naar een wat grotere kerstmarkt en proef de sfeer. Maak contact met anderen en vraag hoe zij de kerst doorbrengen. Doe ideeën op bijvoorbeeld de grootste kerstmarkt van Nederland in Dordrecht
4. Zet muziek op, of kijk naar films, die je helpen herinneren en kalmeren. Films en muziek die je hart openen en ruimte geven.
5. Kleed je warm aan en maak een heerlijke lange wandeling in de natuur of andere plaats die je wilt ontdekken en waar je tot rust kunt komen. Geniet van guur weer en merk, als je eenmaal weer naar binnen gaat, hoe fijn het is om weer op te warmen en thuis te komen. Ik hou van strand, maar er is vast ook wel een mooi bos of natuurgebied bij je in de buurt. Geniet van de stilte en van jezelf of elkaar.
6. Organiseer samen een mooi moment en draag allemaal iets bij dat je zelf gezellig vind of lekker. De een kan wat drank meenemen, de ander een leuk gezelschapsspel, de volgende verzorgt de ruimte, anderen zijn goed in voedsel of snacks… gewoon lekker samen en geniet van de ongekunsteldheid.
7. Blijf eens sober als je gewend bent te drinken en ontdek het plezier van gezelschap. Organiseer een “middeleeuwse” of primitieve avond, waarin je samen een warm vuur stookt en daar wat eenvoudigs op kookt, elkaar vermaakt met verhalen, gedichten, trucjes of een instrument bespeelt, en ontdek de waarde van goed gezelschap eens zonder de afleiding van moderne voorzieningen en elektronica.
8. Probeer eens een nieuw recept uit en nodig iemand uit om te komen proeven. Je kan ook samen koken of met meer mensen samen zijn.
9. Neem eens de tijd om iets unieks te bedenken wat je aan je dierbaren wilt geven met de feestdagen. Maak het persoonlijk en afgestemd op de ontvanger. Geef iets van jezelf in het cadeau, bijvoorbeeld door iets te maken of je waardering voor die persoon te delen in woorden. Ontdek het geven en ontvangen met aandacht.
10. Ga eens na in je omgeving waar er initiatieven zijn voor de armen, daklozen of eenzamen en bepaal wat je kunt en wilt bijdragen. Als er niets is, kan je bedenken wat je zou willen dat er is en eventueel kan je zelfs lokale ondernemers benaderen en vragen om hun hulp.

Ik laat het aan jou om na te gaan welk idee je leuk vindt en anders kan je altijd zelf nog wat beters verzinnen. Denk niet te snel dat je niets te geven hebt, want als je zoekt zal je ontdekken dat er altijd anderen zijn die minder hebben van wat jij meer hebt. Dat kan “tijd” zijn (boodschappen doen voor een druk iemand?), of meelevende aandacht (iemand zijn verhaal laten doen?), of ruimte (je woonkamer beschikbaar stellen voor anderen?), of warmte (iemand die emotioneel wat is opgedroogd, uitnodigen en warm ontvangen en verzorgen?), je handen (ergens helpen bouwen, opruimen, versieren, bedienen, of masseren).

De mogelijkheden zijn onbeperkt en als je jezelf tekort bedeeld voelt, dan zal het geven je zeker leren wat de waarde is van wat je nog wel hebt. Iedereen heeft wel ergens overvloed en ergens tekort. Jouw aandacht kan helpen ontdekken waar het tekort van de ander is en waar jouw overvloed is. Als je dat met elkaar gaat delen is iedereen beter af en is deze kerst de beste kerst aller tijden.

Een idee? Laat het me maar weten!

Hans en ik wensen jullie alvast een hele fijne en betekenisvolle kerstperiode!