Nadat we meermaals de pelgrimsroute vanaf Sarria in Spanje hebben gelopen, wilde ik dit jaar de kustroute vanaf Porto (in Portugal) naar Santiago de Compostela (Spanje) verkennen. Een nieuwe avontuur voor mijn middelste dochter Larissa en mijzelf. Het is april 2025 en weer hoog tijd om op pad te gaan voor een nieuwe pelgrimstocht naar Santiago. Ik hoopte op strand, mooi weer en uitzicht over de zee.
Over de pelgrimstocht
Als je nog niet bekend bent met de pelgrimstocht naar Santiago, dan nodig ik je graag uit om eerdere artikelen over deze tocht te lezen. Je vind er eerdere verslagen en ook veel algehele achtergrondinformatie.
We organiseren nu jaarlijks een pelgrimstocht waar je voor kunt inschrijven. Wij regelen dan je verblijf in Spanje en helpen je in het voorbereiden van je voettocht.
Als je door het lezen enthousiast bent geworden om het ook eens met ons te ervaren, dan horen Hans en ik graag dat je een keer mee wilt gaan. Als je met ons meegaat, dan wordt bijna alles voor je geregeld en ervaren we dit avontuur gezellig samen.
Dit is mijn verslag van de pelgrimstocht van Porto naar Santiago op april 2025. Dit keer ging ik samen met mijn middelste dochter, Aan het eind vergelijk ik de route vanaf Sarria en deze route en vertel welke me beter beviel. Ga je mee op reis?
Op weg naar Porto in Portugal
Het is 17 april, de dag waarop we naar Portugal zullen afreizen. Het is nog vroeg, maar ik ben al klaarwakker. Het is nog steeds bijzonder dat je op zo’n reisdag vertrekt vanaf ons huis aan de Nederlandse grens en al diezelfde avond rondloopt in Porto.
Dit keer reis ik samen met mijn middelste dochter. Ze heeft jarenlang in Spanje gewoond en gewerkt en het land heeft dus in ons allebei een warme plek. Een beetje als thuiskomen.
Voor we er zijn, moeten we nog wel reizen, met de auto naar de trein, dan met de bus, in het vliegtuig, met de metro en de benenwagen. We blijven in beweging, net als het leven zelf.
Ik voel me goed, vol verwachting op wat er gaat komen. Ik ben ook benieuwd naar de stad Porto, deze schijnt erg mooi te zijn. Hopelijk zal het weerbeeld wel beter zijn dan nu voorspeld. De voorspelling is niet het warme droge weer waar ik op hoopte. We gaan het zien …. en hoe dan ook, we gaan genieten!
Het is 13.00 uur en we zitten op Eindhoven airport. De treinreis en de busreis hierheen ging voorspoedig. Onderweg zat een jonge vrouw naast mijn dochter. Ze las het boek ‘De camino’. Hoezo ‘toevallig’! Dit boek las ik de afgelopen week ook.
Bij aankomst gaan we wat eten bij de 🍟. We komen de douane zonder problemen door. Nu wachten op de dingen die gaan komen.
In het vliegtuig
Inmiddels zitten we al bijna een uur in het vliegtuig… aan de grond. Wegens druk verkeer boven Brussel mogen wij de lucht nog niet in. De regendruppels slaan tegen de ramen aan, binnen is het warm en droog. Een aantal kleine kinderen begint te protesteren… en nu ik dit schrijf, komt er beweging in het vliegtuig. Eindelijk.
Porto
Na een flinke vertraging komen we aan op Porto. Het is hier een uur eerder.
Al gauw vinden we de haltes van de metro. Alles staat erg goed aangegeven en voor nog geen 3 euro worden we naar de halte Carolina Michaëlis gebracht.
Na 3 minuten lopen komen we aan bij Albergue de Peregrinos do Porto. We worden hartelijk ontvangen en na betaling voor de overnachting krijgen we een rondleiding. De al aanwezige pelgrims groeten ons vriendelijk. Natuurlijk krijgen we ook de eerste stempel in onze pelgrimspaspoort.
Daarna besluiten wij richting de zee te lopen, een wandeling van een uur. Ik voel al de moeheid in mijn lijf. Het blijft gelukkig droog en we hebben daar meteen wat gegeten.
Porto is een ontzettende drukke stad, veel auto’s, files, getoeter, enz. Dit alles maakt dat ik het er niet zo fijn vindt, als ik had verwacht. Dat komt natuurlijk ook omdat ik al een lange reisdag achter de rug heb. Nu lekker op bed en rusten. Morgen is er weer een dag.
Water, veel water
Na een zeer onrustige nacht in een slecht bed, word ik ziek wakker. De reis van gisteren is me teveel geworden. Toch moeten we de deur uit, want op 3 kwartier loopafstand zal de Flixbus ons ophalen om ons naar Vigo te brengen.
Het is bar en boos weer. Na een kwartier lopen waren we al doorweekt, ondanks de regencapes. We lopen in fikse stortregens, hagel en storm, dus we besluiten al snel de metro te pakken naar de juiste halte.
Ik sta slap op de benen, mijn maag en darmen protesteren en doe mijn best me staande te houden.
Op weg naar Baiona
De Flixbus komt precies om 10.00 uur (Portugese tijd) aanrijden en na een lange rit komen we rond half 3 (Spaanse tijd) aan in Vigo. Daar moeten we wachten op de bus die ons naar Baiona brengt, onze startplaats van deze camino. Ik voel me iets beter, neem kleine slokjes water, maar nog geen eten.
Rond vier uur ‘s middags komen we aan in Baiona. Het weerbeeld is hier wat beter dan in Porto en Vigo. Hier worden de stortregens tenminste afgewisseld met de zon, hahha.
Nadat wij een korte uitleg en rondleiding krijgen van Hostal Albergue Bionamar, gaan we ons eerst douchen. Ik voel me vooral door en door koud, mijn lijf stopt niet met trillen en na een warme douche knap ik wat op.
Voor onze drijfnatte schoenen krijgen we kranten om in de schoenen te doen, met de mededeling dat ze de volgende ochtend droog zullen zijn. Nou, niet dus.
We zitten vlakbij de kust, alwaar onze wandeling dan ook morgenvroeg begint. En nu, 20.00 uur, lekker slapen en hopen dat ik morgen weer fris en fruitig ben 😁
Morgen begint dan de wandeltocht. De officiële pelgrimsroutes zijn gemarkeerd met gele pijlen en schelpen die je gewoon kunt volgen.
Ik had al gelezen dat deze kustroute wat karig is gemarkeerd met gele pijlen, dus hoe gemakkelijk het zal zijn om op de route te blijven moeten we nog ontdekken. Het advies was om de kust aan je linkerkant te houden. We gaan het morgen ervaren.
De eerste wandeldag
Vandaag lopen we 29 kilometer. Het grootste gedeelte langs de kust van de Atlantische Oceaan. In de ochtend is het vrijwel droog, met ergens in de verte wel donkere dreigende luchten en onweer. ‘s middags lopen we wederom in stortregens en storm. Er is niets aan te doen. Een pelgrim loopt gewoon door. Ook dit hoort bij de Camino.
Het valt me al snel op, dat de gele pijlen inderdaad niet zo rijkelijk bezaaid zijn als bijvoorbeeld de route vanaf Sarria. Het begint zo meer op spoorzoekertje te lijken dan het lopen van een geplande route.
Als je ergens een gele pijl (oftewel een afslag) mist, dan kan het gebeuren dat je afdwaalt van de ‘camino’ . Als een route wat drukker is, dan heb je nog wat houvast aan de andere pelgrims, maar deze route is ook rustiger en minder toeristisch dan de route vanaf Sarria.
Maar we leven gelukkig ook een modern tijdperk waarin een telefoon je altijd kan helpen je weg weer terug te vinden.
Onderweg lopen we over middeleeuwse bruggen en langs de oever van de Rias Baixas tot het stadje Nigrán. Hier missen we inderdaad een wegwijzer, maar dankzij een app op mijn mobiel vinden we al snel de weg weer terug naar de kust en een volgende gele pijl.
Drijfnat, werkelijk drijfnat worden we, tot op het bot,… en mijn waterdichte schoenen besluiten niet meer waterdicht te willen zijn! We zetten door en komen uiteindelijk doorweekt aan in de historische stad Vigo en de volgende herberg.
Aangekomen in de herberg (R4 Hostel) willen we graag alles wassen en vooral drogen, maar helaas blijkt de wasmachine en droger in het weekend niet beschikbaar. Ze heben het dan zelf in gebruik. We moeten daarom uitwijken naar een wasserette elders in de stad. Het kleingeld wat we hadden meegenomen voor deze tocht, verdwijnt in de machines.
Geloof me, wandelschoenen in een droger is geen goed plan. We doen dit toch, tegen beter weten in, want nog een dag in deze drijfnatte schoenen lopen kan gewoon niet. Ja, de föhn hebben we ook gebruikt, maar je wilt niet weten wat voor lucht er vrij kwam, van mijn schoenen! Ik heb ze ruim een jaar, en draag ze vrijwel dagelijks, met het uitlaten van mijn hond, hier in het buitengebied. Tijd voor een andere oplossing.
Ik had op Facebook gelezen dat er in Vigo ook een Decatlon zit, dus nadat we opnieuw geleerd hebben dat schoenen in een droger inderdaad geen goed plan was, lopen we daar maar heen.
Ik koop daar een steviger regenjas en een paar wandelschoenen. Mijn oude wandelschoenen gooi ik gelijk weg, evenals mijn door de harde wind gescheurde regencape.
Vigo is een prachtige stad, zeker eens het bezoeken waard! Al met al hebben we toch nog een mooie dag.
De golven zijn hoog en wild door de harde storm. Echt een aanrader, de pelgrimstocht lopen, want ja, je moet alles een keer meemaken, is ons motto!
Update 22.00 uur: 37.20 km/55.000 stappen gelopen vandaag!
De tweede wandeldag
Het doel van deze tweede wandeldag is de plaats Redondela. We vertrekken om half 8 en het is eerste Paasdag, wat betekent dat de meeste ontbijtgelegenheden gesloten zijn. We vertrekken dus op een lege maag.
Gelukkig na een half uur lopen vinden we een plek waar we kunnen ontbijten. Ik ben blij met mijn nieuwe waterdichte wandelschoenen en regencape.
In het begin regent het nog zachtjes, maar gaandeweg verergert dat en tegen de tijd dat we bij onze volgende bestemming aankomen lopen we weer in stevige regenbuien, maar gelukkig geen storm, zoals gisteren.
Onderweg komen we prachtige watervallen tegen, mede het gevolg van de vele regen van de afgelopen dagen. We lopen door het achterland, hoog boven zee met af en toe een prachtig uitzicht op het water. We moeten daarvoor wel een paar keer behoorlijk klimmen en dat valt even tegen.
Doordat we zo hoog zitten, lopen we met het hoofd in de wolken, letterlijk en figuurlijk.
Na 13 kilometer gelopen te hebben komen we een ‘cafetaria’ tegen waar we koffie kopen en een toast. Daarna nog even doorlopen en na in totaal 20,4 km komen we aan in Redondela.
We landen in een eenvoudige herberg (A Dársena do Francés) met een allervriendelijkst ontvangst. Het ontbijt is hier inbegrepen, waar we morgenvroeg graag gebruik van maken.
Ik merk dat ik mijn rugzak opnieuw moet afstellen, want mijn schouders gaan nu zeer doen. Ook mijn voeten voelen niet oké, mede door de blaren van de afgelopen dagen (combinatie van natte schoenen en sokken).
Nu eerst lekker aan de koffie met medepelgrims in de herberg. Buiten is en blijft het voorlopig droog!
De derde wandeldag
De volgende ochtend kunnen we ontbijten in de herberg. Ons ontbijt is prima verzorgd. Met een gevulde maag vertrekken we om half 8 voor weer een dag wandelen.
Het regent licht, echter al gauw kunnen we de regencapes opbergen. In deze etappe zitten wat behoorlijke uitdagingen. Ten eerste de stijgingen in de weg, en ten tweede het pad van een paar honderd meter wat bestaat uit dikke keien, waartussen water stroomt vanuit hogere gebieden. Zonder kleerscheuren komen we vooruit.
Onderweg komen we ook vaak dezelfde pelgrims tegen, wat saamhorigheid creëert. We komen allemaal dezelfde obstakels tegen en pelgrims zijn vriendelijk en hulpvaardig.
De temperatuur loopt ook op en ik rits de pijpen van mijn afritsbroek af. Onze jassen blijven ook uit.
We stoppen 2 keer voor een kop koffie en het leuke is, dat je hier een zomaar wat lekkers erbij krijgt, zoals nu een stukje stokbrood met tortilla. Na 21 kilometer gelopen te hebben komen we om half 2 aan bij het prachtige hostel (Acolá Hostel) in Pontevredra.
Pontevredra is een prachtige stad die oplicht door de stralende zon en strakblauwe lucht.
Het is fijn dat we onze schoenen uit kunnen doen en wat anders aan kunnen trekken. Arme voeten. Nadat we aankomen in het hostel, douchen we en lopen (lees: strompelen) we de stad in.
Er zijn veel prachtige kerken en andere oude bouwwerken. Een groot gedeelte van het centrum in autovrij. Op een terras eten we wat gemakkelijks en daarna lopen we terug naar de herberg. Onze lichamen geven aan dat het mooi is geweest voor deze dag.
De afgelopen dagen hebben we gehoord dat Nederlanders zo stralen en een mevrouw uit Canada zei ons, dat Europeanen zo beleefd zijn. Verder zijn de meeste locals erg behulpzaam en groeten bijna allemaal, wensen ons “buen camino” en/of hebben een tip waar je lekker kunt eten.
De derde dag liepen we 40.000 stappen en 30 km.
De vierde wandeldag
Vlak voor zonsopkomst doen we de deur van de herberg achter ons dicht. Beide zijn we goed uitgerust. We verwachten eigenlijk eerder een ontbijtgelegenheid, maar die komt pas na een kleine 2.5 uur.
Gelukkig hebben we voor vertrek in de herberg in Pontevedra koffie gedronken en wat biscuitjes kunnen eten. De meegebrachte energierepen komen nu goed van pas.
De route van vandaag loopt door de stad Pontevedra en vanaf daar de natuur in. Zelf worden we ook stiller. Meer bij onszelf met onze gedachten en/of genieten van alles wat er op ons pad komt.
Aangezien het de afgelopen dagen dus volop heeft geregend, is er veel stromend water te zien en te horen. Kleine en grote watervallen, prachtig! Erg rustgevend, het geluid van het vallende water.
Net als afgelopen dagen zien we weer plataanbomen en naarmate we dichterbij Caldas de Reis komen, zien we vele druivenplantages. Na 21 kilometer wandelen komen we om 12.45 uur aan bij herberg Vintecatro.
Caldas de Reis is een klein gehuchtje en de herberg erg mooi en netjes. Ik verwacht hier geen restaurants in de omgeving en dat hoeft ook niet, want we kunnen hier zowel avondeten als ontbijten.
De vijfde wandeldag
Wederom vertrekken we om 7:15 uur. Het is nog wat donker, bewolkt en mistig. Als een half uur later de zon opkomt, warmt het snel op en kan de jas uit.
De route loopt net als de afgelopen dagen door een stad, langs wegen en vooral door de natuur. Alleen op de eerste helft wat stijgingen, voor de rest redelijk ‘vlak’.
De stappenteller geeft 40.000 stappen aan, en 29,47 kilometer. Pfft. We zijn dan ook echt blij dat we inmiddels op plaats van bestemming zijn: Camiño da Vieira, een aantal kilometers voorbij de plaats Padron. Aangezien de herberg in het buitengebied is gelegen, kunnen we ook hier eten.
We spreken andere pelgrims, waaronder een man, die nu voor de 9de keer een camino loopt. Hij vertelt dat hij samen met zijn vrouw vanaf zijn voordeur in Duitsland 3.000 kilometer heeft gelopen naar Santiago!
Nu we zo een paar dagen aan het wandelen zijn, zien we ook steeds vaker bekende gezichten. Wanneer er wat leuks gebeurt, roepen we: een cadeautje van de camino.
Laatste wandeldag
Vandaag loopt het anders dan gepland. Larissa besluit alleen te willen lopen en vertrekt een paar minuten voor mij aan. Het is tegen half 8 en de zonsopkomst kondigt zich al aan. De wandelafstand is vandaag maar 16 km en alleen lopen is ook heerlijk. Geen afleiding en met mijn eigen gedachten en gevoelens bezig zijn.
Dat is het mooie van de camino, niets moet, alles mag.
Ik loop een tijdje op met een aantal pelgrims uit Seatlle. Bij aankomst op het plein van de kathedraal even na 11 uur, blijk ik niet de eerste te zijn. Wat een pelgrims en ja, ook bekende gezichten van de afgelopen dagen. We zwaaien even naar elkaar. De kathedraal steekt mooi af tegen de strakblauwe lucht.
Nadat ik een tijd op het plein in de volle zon heb gezeten, loop ik naar het registratie kantoor. Ik ben op dat moment de 213ste pelgrim van die dag die zich registreert.
Vrijwel meteen ben ik aan de beurt en een alleraardigste vrouw zit achter het loket. Ze stelt me wat vragen over mijn leven en de pelgrimstocht in het Engels en al gauw komen de tranen. De ontlading komt eruit, en dat is helemaal oké!
Ik vertel haar dat dit mijn 4de keer is en dat het erg helend is, zo’n wandeltocht. Ze zegt me dat ik de Compostela (een kerkelijk document) heel erg heb verdient.
Ik ontvang de Compostela en het document waarop mijn de te gelopen kilometers staat beschreven. Ik koop een koker om het daarin te vervoeren en loop daarna weer terug naar het plein. De vorige keren dat ik hier was, heb ik de mis bijgewoond, ik kies er nu voor er niet heen te gaan.
Even met mijn dochter geappt en na een tijdje zoek ik alvast de herberg op. Ik herken de eigenaar, omdat ik hier vorig jaar ook ben geweest, leuk! De rest van de middag heb ik doorgebracht in alle rust in de zon.
Nu ga ik slapen… morgen is er vast weer een dag ☺️
De terugreis
Hahaha, zorg altijd dat je aan de goede kant van de weg staat, wanneer je de bus wilt nemen naar het vliegveld van Santiago! Inderdaad… en maar wachten en wachten, allerlei bussen komen voorbij, behalve Monbus 6a.
In de bushokjes hangen uiteraard wel posters met busnummers en tijden, maar er staat niet bij dat je verderop aan de andere kant van de straat moet zijn. Sinds een paar jaar ben ik met de Spaanse taal bezig, en nu het er echt op aankomt, blijkt dat ik me prima kan redden, want een Spaanse dame die ik aanspreek voor hulp, spreekt geen Engels.
Op het vliegveld moet ik natuurlijk weer door de douane heen. Ik word verzocht mijn rugzak ter plekke uit te pakken, de man vroeg me of ik een mes bij me had?!
Even reageer ik wat verward, maar dan herinner ik me die leuke botermesjes die ik heb gekocht (ja, echt waar). Niet aan gedacht dat het wel eens een ‘wapen’ kon zijn, maar ze mogen mee. Nu aan de koffie op het vliegveld.
Wauw, gisteravond in bed maakte ik me wat zorgen of we de overstap wel zullen halen, omdat het eerste vliegtuig aan zou komen om 13.05 uur in terminal 1, en het volgende vliegtuig zou vertrekken om 15.00 uur in terminal 2. Madrid is immers de grootste internationale luchthaven van Spanje.
Het vliegtuig vertrekt inderdaad rond half 12 en gelukkig komen we een half uur eerder aan in Madrid dan gepland én herken ik de borden en de weg naar terminal 2 van eerdere reizen. Fijn dat het zo meezit!
Ook de tweede vlucht van Madrid naar Schiphol verloopt voorspoedig. We vertrekken met 26 graden en met 14 graden komen we aan op Schiphol. Natuurlijk heb ik op veler verzoek de zon meegenomen.
Nu zit in de trein, mij verwonderend over de schitterende kleurrijke bloemenvelden onderweg en tegen 20.30 uur zal ik in Coevorden zijn, waar Hans mij zal ophalen. Home sweet home 🥰
Impressie van de kustroute
Wat is het verschil tussen de routes
Baiona naar Santiago – Camino Portugués de la Costa
- Afstand: Ongeveer 125-135 km, afhankelijk van de gekozen variant.
- Landschap: Je wandelt langs de Atlantische kust, met prachtige uitzichten op zee, stranden, vissersdorpjes en kliffen.
- Stijl: Meer rustige, natuurlijke omgeving, minder pelgrims dan op de populaire Franse route. De verblijfskosten op deze route zijn (misschien mede daarom) wat hoger dan op de andere route.
- Route: Dit is een onderdeel van de Camino Portugués, en specifiek de kustvariant. Je kunt vanuit Baiona of Vigo aansluiten op de hoofdroute bij Redondela.
- Beleving: Ideaal voor wie houdt van zeegezichten en minder voorzieningen en drukte.
Sarria naar Santiago – Camino Francés
- Afstand: Ongeveer 115 km.
- Landschap: Heuvelachtig binnenland, groene bossen, weilanden, kleine Galicische dorpjes.
- Stijl: Veruit de “drukste” sectie van de hele Camino, wat maakt dat er veel faciliteiten onderweg zijn. Veel pelgrims kiezen deze route omdat je vanaf Sarria genoeg kilometers loopt om het officiële Compostela certificaat te ontvangen.
- Route: Onderdeel van de Camino Francés, de meest klassieke en populaire pelgrimsroute.
- Beleving: Sociaal en levendig, veel voorzieningen en rustpunten, en soms gezellig druk.
Mijn conclusie
Ik heb er even over moeten nadenken, aan welke route ik nu de voorkeur zou hebben. Mijn conclusie is dat ik geen voorkeur heb. Beide routes hebben hun charme.
Om de pelgrimstocht weer te organiseren, vermoed ik dat mijn medereizigers aan de route van Sarria de voorkeur zullen hebben. Meer bars/cafés onderweg voor eten en drinken, meer (souvenirs)winkeltjes en meer kerken te bezoeken.
Aan de andere kant, hebben we ons ook prima gered zonder dat alles, want je roeit met de riemen die je hebt, het is zoals het is. Voor alles is er een oplossing.
Geef een reactie